ข้อมูลประกอบการพิจารณา

     ร่างพระราชบัญญัติฉบับนี้มีหลักการเพื่อปรับปรุงกฎหมายว่าด้วยการอำนวยความสะดวกในการพิจารณาอนุญาตของทางราชการ เพื่อเป็นการยกระดับการให้บริการของหน่วยงานของรัฐในการพิจารณาอนุญาต พร้อมกับเป็นหลักประกันด้านระยะเวลา ในการพิจารณาอนุญาตในการประกอบกิจการของประชาชน

     โดยมีเหตุผลเนื่องจากพระราชบัญญัติการอำนวยความสะดวกในการพิจารณาอนุญาตของทางราชการ พ.ศ. 2558 ซึ่งเป็นกฎหมายกลางในการกำหนดขั้นตอนในการพิจารณาและระยะเวลาในการอนุญาตอันเป็นการอำนวยความสะดวกแก่ประชาชนในการประกอบกิจการ ยังขาดบทบัญญัติและกลไกการอนุญาต กรณีหน่วยงานราชการละเลยการปฏิบัติหน้าที่ พิจารณาอนุญาตล่าช้า หรือไม่อนุญาตภายในระยะเวลาตามที่กฎหมายกำหนด ทำให้ไม่สามารถแก้ไขปัญหาและอุปสรรคของประชาชนในการยื่นขออนุญาตหรือบริการได้ ดังนั้น เพื่อเป็นการยกระดับการให้บริการของหน่วยงานของรัฐในการพิจารณาอนุญาต พร้อมกับเป็นหลักประกันด้านระยะเวลา ในการพิจารณาอนุญาตในการประกอบกิจการของประชาชน โดยกำหนดกลไกให้มีการอนุญาตโดยอัตโนมัติเมื่อได้ดำเนินการตามเงื่อนไขที่กฎหมายกำหนดแล้ว รวมทั้งปรับปรุงขั้นตอนการดำเนินการของหน่วยงานของรัฐให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น จึงจำเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้

     โดยร่างพระราชบัญญัติฉบับนี้มีหลักการที่สำคัญ ดังนี้

     1. กำหนดกลไกการพิจารณาอนุญาตให้มีความสะดวกมากยิ่งขึ้น เช่น การกำหนดให้มีช่องทางพิเศษแบบเร่งด่วนสำหรับประชาชนที่มีความจำเป็นหรือต้องการได้รับอนุญาตหรือบริการอย่างรวดเร็วเป็นพิเศษ (ร่างมาตรา 12) หรือกรณีที่ประชาชนจะต้องขออนุญาตจากผู้อนุญาตหลายหน่วยงาน สามารถถือใบอนุญาตหลักเป็นใบอนุญาตแทนใบอนุญาตอื่นที่เกี่ยวข้องได้ (ร่างมาตรา 19) หรือกรณีที่ประชาชนจะต้องขออนุญาตจากผู้อนุญาตหลายหน่วยงาน ให้ผู้อนุญาตตามกฎหมายนั้นมีอำนาจพิจารณาคำขออนุญาตแทนหน่วยงานอื่นได้ โดยที่ประชาชนไม่ต้องเสียเวลาเดินทางไปหลายหน่วยงาน (ร่างมาตรา 20) รวมทั้งมีการจัดตั้งศูนย์รับคำขอกลางโดยทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางในการรับคำขอตามกฎหมายว่าด้วยการอนุญาต ซึ่งดำเนินการผ่านระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ (ร่างมาตรา 28) และหากใบอนุญาตหรือหลักฐานการต่ออายุใบอนุญาตชำรุดในสาระสำคัญ สูญหายหรือถูกทำลาย ผู้รับใบอนุญาตไม่ต้องแจ้งความต่อพนักงานตำรวจก่อน สามารถยื่นขอออกใบอนุญาตได้ (ร่างมาตรา 26) เป็นต้น

     2. กำหนดมาตรการเพื่อป้องกันไม่ให้หน่วยงานราชการละเลยการปฏิบัติหน้าที่ เช่น การกำหนดให้หน่วยงานผู้อนุญาตจะต้องจัดทำคู่มือสำหรับประชาชน ซึ่งอย่างน้อยต้องประกอบด้วย หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไข (ถ้ามี) ในการยื่นคำขอ ขั้นตอนและระยะเวลาในการพิจารณาอนุญาต ทั้งนี้ เพื่อเป็นหลักประกันด้านระยะเวลาให้กับประชาชนโดยเมื่อได้ยื่นคำขออนุญาตแล้ว ผู้อนุญาตจะต้องดำเนินการตามที่กำหนดไว้ในคู่มือ และกำหนดให้สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) มีหน้าที่ในการตรวจสอบขั้นตอนและระยะเวลาในการพิจารณาอนุญาตว่าเป็นระยะที่เหมาะสมตามหลักเกณฑ์และวิธีการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดีหรือไม่ (ร่างมาตรา 8) เป็นต้น

     3. กำหนดมาตรการในการพิจารณาอนุญาตไม่ให้เกิดความล่าช้า เช่น กำหนดระยะเวลาให้หน่วยงานต้องพิจารณาคำขออนุญาตให้แล้วเสร็จภายในสิบห้าวันหรือตามที่มีกฎหมายกำหนดแล้วแต่ระยะเวลาใดจะน้อยกว่า และหากประชาชนหรือภาคเอกชนได้ร้องเรียนเกี่ยวกับกระบวนการหรือขั้นตอนการอนุญาตที่ไม่จำเป็นจนเป็นเหตุให้การพิจารณาอนุญาตล่าช้า กำหนดให้สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) สามารถเสนอให้หน่วยงานผู้อนุญาตแก้ไขกระบวนการหรือขั้นตอนการอนุญาตที่ไม่จำเป็นนั้นได้ (ร่างมาตรา 8) และหากพนักงานเจ้าหน้าที่ผู้รับคำขอพบว่าคำขอไม่ถูกต้องหรือยังขาดเอกสารหรือหลักฐานใดให้แจ้งผู้ยื่นคำขอทราบทันที เพื่อไม่ให้เกิดความล่าช้าในการพิจารณาคำขอ ทั้งนี้ เพื่อไม่ให้เกิดความล่าช้าในการพิจารณาคำขอเพราะเหตุจากคำขอไม่ถูกต้อง(ร่างมาตรา 10) เป็นต้น

     4. กำหนดมาตรการกรณีหน่วยงานไม่พิจารณาอนุญาตภายในระยะเวลากำหนด เช่น ในกรณีที่ได้กำหนดระยะเวลาในการพิจารณาอนุญาตไว้อย่างชัดเจนแล้ว แต่ไม่แจ้งผลการพิจารณาตามระยะเวลาในคู่มือ ให้ถือว่าอนุญาตตั้งแต่วันถัดจากวันที่ครบกำหนดระยะเวลาในการพิจารณาหรือในกรณีที่ไม่จัดทำคู่มือ หรือจัดทำคู่มือไว้แล้ว แต่ไม่ได้กำหนดระยะเวลาในการพิจารณาอนุญาตไว้อย่างชัดเจน ให้ถือว่าอนุญาตเมื่อพ้นกำหนดสิบห้าวันนับถัดจากวันที่ผู้ขออนุญาตยื่นคำขอ ถือเป็นการกำหนดกลไกลการอนุญาตโดยอัตโนมัติ (ร่างมาตรา 14)

ตารางเปรียบเทียบ (เอกสารแนบ)