ด้วยปัจจุบันสถานการณ์ด้านช้างเลี้ยงในประเทศไทยกําลังวิกฤติในขณะที่การนําช้างมาเลี้ยง หรือการเพาะพันธุ์ช้างในเชิงพาณิชย์โดยไม่คํานึงถึงการอนุรักษ์ช้างอย่างยั่งยืนและการฝึกช้างที่ทรมาน การแยกลูกช้างออกมาฝึกอย่างทรมาน รวมทั้งการใช้วิธีการที่ทารุณเพื่อให้ช้างแสดงที่ขัดกับหลักพฤติกรรมของการฝึกช้างเพื่อให้ช้างแสดงที่ขัดกับหลักพฤติกรรมตามธรรมชาติ รวมทั้งสภาพแวดล้อมที่อยู่ของช้างที่ไม่เหมาะสมภาวะความหิวโหย การใช้แรงงานหนักและการขาดอิสรภาพตามพฤติกรรมธรรมชาตินํามาซึ่งความทรมานของช้างไทย นอกจากนี้ยังมีการส่งออกช้างออกนอกราชอาณาจักรเป็นเพียงสินค้าอันเป็นการละเมิดอนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศซึ่งชนิดสัตว์ป่าและพืชป่าที่ใกล้สูญพันธุ์หรือไซเตส (CITES) ประเทศไทยในฐานะภาคีอนุสัญญาดังกล่าว จึงควรกําหนดมาตรการทางกฎหมายในการคุ้มครองปกป้องช้างไทยไม่ให้ได้รับความทรมานและไม่ให้เกิดการทารุณกรรมช้างไทย การลักลอบค้าชิ้นส่วนของช้างประกอบกับพระราชบัญญัติสําหรับรักษาช้างป่า พ.ศ. ๒๔๖๔ ใช้บังคับมาเป็นเวลานานและไม่เหมาะสมและสอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบันจึงจําเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้
สาระสำคัญ
ร่างพระราชบัญญัติปกป้องและคุ้มครองช้างไทย พ.ศ. .... มีสาระสําคัญ ดังนี้หมวดว่าด้วยการป้องกันการทารุณกรรมช้างเลี้ยงในทุกรูปแบบ การแยกลูกช้างเพื่อฝึกในการแสดง การบังคับผสมพันธุ์ที่ไม่ใช่วัตถุประสงค์ของการอนุรักษ์เพื่อป้อนเข้าสู่อุตสาหกรรมท่องเที่ยว การจัดสวัสดิภาพช้างการกระทําต่อไปนี้ให้ถือเป็นการทารุณกรรม การบังคับช้างให้ทําอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อความบันเทิงหรือการแสดงที่ขัดกับหลักพฤติกรรมของช้างการปล่อยปะละเลยไม่ดูแลช้าง การปล่อยให้ช้างอดอาหารน้ำหรือปล่อยให้ช้างเจ็บป่วยหมวดว่าด้วยการจัดสวัสดิภาพที่ดีแก่ช้างตามหลักอิสระห้าประการ เจ้าของสถานที่ที่ได้รับใบอนุญาตให้ดําเนินกิจการหรือครอบครองช้างต้องจัดให้มีอาหารและน้ำดื่มที่เพียงพอต่อช้างจัดให้มีพื้นที่ที่เหมาะสมสภาพแวดล้อมใกล้เคียงกับธรรมชาติ ผู้ประกอบการช้างและผู้ครอบครองช้างต้องจัดให้มีมาตรการการดูแลสุขภาพเชิงป้องกัน การตรวจสุขภาพช้าง การต้องต้องจัดให้ช้างมีอิสระจากความกลัวและไม่พึงพอใจและ
ให้ช้างมีอิสระในการแสดงออกซึ่งพฤติกรรมตามธรรมชาติ สามารถปฏิสัมพันธ์ระหว่างช้างด้วยกันได้
หมวดว่าด้วยคณะกรรมการช้างไทยแห่งชาติและหมวดสมัชชาช้างไทยแห่งชาติเพื่อเป็นการติดตาม เสนอแนะเชิงนโยบายต่อประเด็นช้างไทยรวมทั้งการเสนอแนะนโยบายในการแก้ไขปัญหาช้างไทย
หมวดว่าด้วยกองทุนช้างไทยที่เป็นงบประมาณสําหรับจัดสวัสดิภาพแก่ช้างและแก้ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับช้างหมวดการห้ามเพาะพันธุ์ช้างที่เป็นไปเพื่อการพาณิชย์ที่ไม่เป็นไปเพื่อวัตถุประสงค์ของการอนรักษ์การบังคับผสมพันธุ์ช้าง
หมวดการห้ามส่งออกช้างในเชิงพาณิชย์การครอบครอง จําหน่าย ซากของช้างและผลิตภัณฑ์จากช้างในเชิงพาณิชย์เพื่อเป็นการป้องกันการค้าช้างและชิ้นส่วนของช้างหมวดว่าด้วยการการส่งออกช้างการครอบครองซากของช้างและผลิตภัณฑ์จากช้างเพื่อเป็นการป้องกันและแก้ไขปัญหาการค้าช้างและซาก ผลิตภัณฑ์จากช้าง
หมวดการแจ้งและการขึ้นทะเบียนช้างเพื่อเป็นการป้องกันการล่าช้างป่าเพื่อสวมทะเบียนช้าง การแจ้งลงทะเบียนช้างเกิดใหม่ภายในสามสิบวันและการแจ้งตายภายในเวลายี่สิบสี่ชั่วโมงเพื่อเป็นการป้องกันการลักลอบค้าซากช้าง รวมทั้งเป็นการจัดระบบ ข้อมูลช้างเลี้ยงในประเทศไทย รวมทั้งการขออนุญาตการออกใบอนุญาตประกอบกิจการช้างและหน้าที่ของผู้รับใบอนุญาต รวมทั้งใบอนุญาตควาญช้างเพื่อให้ควาญช้างมีความรู้ด้านสวัสดิภาพช้างที่ดีก่อนทําหน้าที่รวมทั้งการใช้และเพิกถอนใบอนุญาตที่มีการกระทําความผิดหรือไม่เป็นไปตามพระราชบัญญัตินี้ เช่น การจัดสวัสดิภาพที่ดีพอแก่ช้าง การแต่งตั้งพนักงานเจ้าหน้าที่
หมวดว่าด้วยการกําหนดโทษ