ร่างพระราชบัญญัติอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน พ.ศ. .... เสนอเพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการพัฒนาระบบสุขภาพที่เน้นการสร้างเสริมสุขภาพ เพื่อให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีโดยการมีส่วนร่วมของประชาชน ผ่านการดำเนินการของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) โดยยกระดับกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ซึ่งปัจจุบันมีขึ้นตามระเบียบกระทรวงสาธารณสุขว่าด้วยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน พ.ศ. 2554 มาเป็นกฎหมายในระดับพระราชบัญญัติโดยการเสนอร่างพระราชบัญญัติฉบับนี้เพื่อให้รัฐสภาพิจารณา
เหตุผลในการเสนอร่างพระราชบัญญัติอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน พ.ศ. .... การพัฒนาระบบสุขภาพที่เป็นการสร้างเสริมสุขภาพ เพื่อให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีรัฐต้องดำเนินการให้ประชาชนได้รับบริการสาธารณสุขที่มีประสิทธิภาพอย่างทั่วถึง เสริมสร้างให้ประชาชนมีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการส่งเสริมสุขภาพ การควบคุมและป้องกันโรค การรักษาพยาบาล และการฟื้นฟูสุขภาพ และต้องส่งเสริมให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาสุขภาพและการจัดบริการสาธารณสุขในชุมชน จึงต้องส่งเสริมและสนับสนุนให้อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านซึ่งเป็นประชาชนที่มีจิตอาสาในชุมชนเป็นกำลังสำคัญในการดูแลสุขภาพของประชาชนในชุมชน ตามหลักการการสาธารณสุขมูลฐาน โดยยกระดับทักษะและขีดความสามารถของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านให้ดำเนินการตามหลักการดังกล่าวได้สัมฤทธิ์ผล ตลอดจนเสริมสร้างเครือข่ายการประสานงาน การบริหารกิจการอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน และการดำเนินกิจกรรมด้านสุขภาพภายในชุมชนให้เป็นไปอย่างมีระบบ ซึ่งจะมีความสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์เพื่อเสริมสร้างให้คนไทยมีสุขภาวะที่ดีอย่างยั่งยืน
ร่างพระราชบัญญัติอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน พ.ศ. .... มีประเด็นที่สำคัญที่มีความแตกต่างกับระเบียบกระทรวงสาธารณสุขว่าด้วยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน
พ.ศ. 2554 คือ การกำหนด “อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน” ไว้ 3 ประเภท คือ 1. อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) 2. อาสาสมัครสาธารณสุขกรุงเทพมหานคร (อสส.กทม.) และ 3. อาสาสมัครสาธารณสุขอื่น การกำหนดให้มีคณะกรรมการที่ทำหน้าที่ส่งเสริมและสนับสนุน
การบริหารจัดการภารกิจของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จำนวน 2 ระดับ คือ 1. คณะกรรมการส่งเสริมและสนับสนุนอาสาสมัครสาธารณสุข โดยมีผู้แทนองค์กรอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านระดับภาค ได้แก่ ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง ภาคใต้ และกรุงเทพมหานคร แห่งละหนึ่งคน 2. คณะกรรมการส่งเสริมและสนับสนุนอาสาสมัครสาธารณสุขระดับจังหวัด โดยมีผู้แทนองค์กรอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านระดับ อำเภออำเภอละหนึ่งคน
สำหรับคุณสมบัติของบุคคลเข้ารับการฝึกอบรมเป็นอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านต้องมีคุณสมบัติ ต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 18 ปี และต้องมีชื่อในทะเบียนบ้านและอาศัยอยู่เป็นการประจำในหมู่บ้าน หรือชุมชนที่ประสงค์จะเป็นอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านไม่น้อยกว่าหกเดือน อีกทั้งยังกำหนดการรักษาจรรยาบรรณอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน
ด้านการพัฒนาทักษะกำหนดให้สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด (สสจ.) ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) และองค์กรอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) สนับสนุนการจัดการฝึกอบรมให้แก่อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เพื่อฟื้นฟูความรู้ ความชำนาญเฉพาะทาง และให้สามารถใช้ระบบเทเลเมดิซีน ซึ่งเป็นระบบการส่งข้อมูลสื่อสารไร้สายระยะทางไกลเกี่ยวกับการให้บริการสาธารณสุขเป็นการให้บริการการตรวจสุขภาพแก่ประชาชน พร้อมทั้งกำหนดให้มีกองทุนสนับสนุนการปฏิบัติของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เพื่อใช้เป็นทุนหมุนเวียนสำหรับใช้จ่ายในการสร้างเสริมสุขภาพของชุมชน
1. ผู้ที่เกี่ยวข้องโดยตรง
1.1 อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน
1.2 กระทรวงสาธารณสุข
1.3 กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ
1.4 องค์กรอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านระดับประเทศ ระดับภาค ระดับเขตสุขภาพ ระดับจังหวัด ระดับอำเภอ ระดับตำบล ระดับหมู่บ้านหรือชุมชน
2. ผู้ที่เกี่ยวข้องโดยอ้อม
2.1 สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา
2.2 สำนักงบประมาณ
2.3 สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
2.4 กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์
2.5 สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ
2.6 คณะกรรมการอาหารและยา
2.7 กรมบัญชีกลาง
2.8 กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น
2.9 กรมควบคุมโรค
2.10 กรมการแพทย์
2.11 กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
2.12 กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์
2.13 กรมสุขภาพจิต
2.14 กรมอนามัย
2.15 กรุงเทพมหานคร
3. ผู้ที่เกี่ยวข้องโดยทั่วไป
ประชาชน
1. ท่านเห็นด้วยหรือไม่อย่างไรกับการกำหนด “อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน” ไว้ 3 ประเภท คือ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) อาสาสมัครสาธารณสุขกรุงเทพมหานคร (อสส.กทม.) และอาสาสมัครสาธารณสุขอื่น (ร่างมาตรา 3)
2. ท่านเห็นด้วยหรือไม่อย่างไรกับการกำหนดให้มีคณะกรรมการที่ทำหน้าที่ส่งเสริมและสนับสนุน บริหารจัดการภารกิจเกี่ยวกับอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จำนวน 2 ระดับ คือ 1. คณะกรรมการส่งเสริมและสนับสนุนอาสาสมัครสาธารณสุข โดยมีผู้แทนองค์กรอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านระดับภาค 2. คณะกรรมการส่งเสริมและสนับสนุนอาสาสมัครสาธารณสุขระดับจังหวัด (ร่างมาตรา 8 และร่างมาตรา 10)
3. ท่านเห็นด้วยหรือไม่อย่างไรกับการกำหนดอายุของบุคคลเข้ารับการฝึกอบรมเป็นอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ต้องมีคุณสมบัติอายุไม่ต่ำกว่า 18 ปี และต้องมีชื่อในทะเบียนบ้านและอาศัยอยู่เป็นการประจำในหมู่บ้าน หรือชุมชนที่ประสงค์จะเป็นอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านไม่น้อยกว่าหกเดือน จึงจะสามารถเข้ารับการฝึกอบรมเป็นอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (ร่างมาตรา 17)
4. ท่านเห็นด้วยหรือไม่อย่างไร กับการกำหนดให้อาสาสมัครสาธารณสุขปฏิบัติหน้าที่โดยรักษาจรรยาบรรณอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (ร่างมาตรา 36)
5. ท่านเห็นด้วยหรือไม่อย่างไรกับการกำหนดให้สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด (สสจ.) ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) และองค์กรอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ต้องจัดการฝึกอบรมฟื้นฟูความรู้ความสามารถ ความชำนาญเฉพาะทาง ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (ร่างมาตรา 23)
6. ท่านเห็นด้วยหรือไม่อย่างไรกับการกำหนดให้มีกองทุนสนับสนุนการปฏิบัติของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เพื่อใช้เป็นทุนหมุนเวียนสำหรับใช้จ่ายในการสร้างเสริมสุขภาพของชุมชน (ร่างมาตรา 37 – 40)
7. ปัจจุบันท่านคิดว่าการบริหารจัดการเกี่ยวกับอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในปัจจุบันมีปัญหาหรือไม่อย่างไร และการเสนอร่างพระราชบัญญัติฉบับนี้ จะช่วยแก้ไขปัญหานั้นได้หรือไม่อย่างไร
8. ความคิดเห็นและข้อเสนอแนะอื่น ๆ