ข้อมูลประกอบการพิจารณา

ร่างพระราชบัญญัติขจัดการเลือกปฏิบัติต่อบุคคล พ.ศ. .... ฉบับนี้เป็นร่างกฎหมายใหม่เสนอต่อสภาผู้แทนราษฎรตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย มาตรา ๑๓๓ (๓) ซึ่งกำหนดให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งจํานวนไม่น้อยกว่า ๑๐,๐๐๐ คน สามารถเข้าชื่อเสนอกฎหมายในระดับพระราชบัญญัติได้ตามหมวด ๓ สิทธิและเสรีภาพของปวงชนชาวไทย หรือหมวด ๕ หน้าที่ของรัฐได้ ทั้งนี้ ให้เป็นไปตามกฎหมายว่าด้วยการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย โดยเมื่อพิจารณาแล้วย่อมเห็นได้ว่าร่างพระราชบัญญัติซึ่งเสนอโดยผู้มีสิทธิเลือกตั้งฉบับนี้มีสาระสำคัญอันเป็นการเสนอกฎหมายตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย หมวด ๓ สิทธิและเสรีภาพของปวงชนชาวไทย และเป็นการเสนอร่างกฎหมายเมื่อวันที่ ๑๒ พฤศจิกายน ๒๕๖๒ ซึ่งเป็นไปตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย พ.ศ. ๒๕๕๖ อย่างไรก็ตามในปัจจุบันมีกฎหมายเข้าชื่อเสนอกฎหมายฉบับใหม่ คือ พระราชบัญญัติการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย พ.ศ. ๒๕๖๔ มาตรา ๑๘ ซึ่งกำหนดหลักการอันเป็นไปตามหลักความมั่นคงแน่นอนแห่งนิติฐานะ โดยให้การเข้าชื่อเสนอกฎหมายที่ได้ดำเนินการไปโดยชอบตามพระราชบัญญัติว่าด้วยการเข้าชื่อเสนอกฎหมาย พ.ศ. ๒๕๕๖ และยังอยู่ในระหว่างการดำเนินการก่อนวันที่พระราชบัญญัตินี้ใช้บังคับให้เป็นอันใช้ได้ และให้ดำเนินการต่อไปตามพระราชบัญญัติการเข้าชื่อเสนอกฎหมายฉบับใหม่

การเสนอร่างพระราชบัญญัตินี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้เป็นกฎหมายกลาง และเป็นกฎหมายที่วางมาตรฐานขั้นต่ำเกี่ยวกับการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อบุคคล โดยมีหลักการเพื่อให้มีกฎหมายว่าด้วยการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อบุคคล ซึ่งมีความมุ่งหมาย คือ

๑. เพื่อรับรองสิทธิของบุคคลทุกคนที่จะปลอดพ้นจากการถูกเลือกปฏิบัติจากความแตกต่างหลากหลายในเรื่องถิ่นกำเนิด เชื้อชาติ ชาติพันธุ์ ภาษา เพศ เพศสภาพ เพศวิถี อายุ ความพิการ สภาพทางกายหรือสุขภาพ การติดเชื้อเอชไอวีหรือเอดส์ สถานะของบุคคล ฐานะทางเศรษฐกิจหรือสังคม อาชีพ การทำงาน การศึกษาอบรม ศาสนาหรือความเชื่อ หรือความเชื่อและความคิดเห็นทางการเมือง

๒. เพื่อกำหนดให้รัฐมีบทบาทหน้าที่ในการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อบุคคล ไม่ว่าได้กระทำโดยหน่วยงานของรัฐ องค์กรเอกชน หรือบุคคลใด โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่ส่งผลกระทบต่อการทำงานหรือการประกอบอาชีพ การเข้าถึงสินค้าและบริการ การเข้าถึงการศึกษา การรักษาพยาบาลและสวัสดิการสังคมประการต่าง ๆ

๓. เพื่อส่งเสริมและป้องกันไม่ให้เกิดการเลือกปฏิบัติต่อบุคคล ตลอดจนคุ้มครองและช่วยเหลือบุคคลซึ่งถูกเลือกปฏิบัติ และป้องกันไม่ให้การเลือกปฏิบัติต่อบุคคลเกิดขึ้นซ้ำสอง

โดยมีเหตุผลอันเป็นไปตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยที่ได้บัญญัติรับรองศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิ เสรีภาพและความเสมอภาคของบุคคล อีกทั้งได้บัญญัติไว้อย่างชัดแจ้งให้การเลือกปฏิบัติโดย
ไม่เป็นธรรมต่อบุคคล จะกระทำมิได้ กล่าวได้ว่า หลักการไม่เลือกปฏิบัตินั้นเป็นองค์ประกอบพื้นฐานของการเคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์และสิทธิมนุษยชน แต่ปัจจุบันยังคงปรากฏว่า บุคคลที่มีความแตกต่างหลากหลาย
ในสังคมไทยยังคงต้องเผชิญกับปัญหาการเลือกปฏิบัติ ไม่ว่าในการทำงานหรือการประกอบอาชีพ การเข้าถึงสินค้าและบริการ การเข้าถึงการศึกษา การรักษาพยาบาลและสวัสดิการสังคมประการต่าง ๆ เหตุผลสำคัญประการหนึ่งคือ การที่ประเทศไทยยังขาดกฎหมายที่กำหนดหลักเกณฑ์ มาตรการและกลไกในการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อบุคคลในภาพรวม ซึ่งรวมทั้งการไม่มีองค์กรหรือหน่วยงานที่มีภารกิจในการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อบุคคลเป็นการเฉพาะ การขาดกลไกที่เอื้อต่อการมีส่วนร่วมของประชาชนและองค์กรในภาคส่วนต่าง ๆ ที่จะมาร่วมแก้ไขปัญหาการเลือกปฏิบัติต่อบุคคล ตลอดจนการไม่มีกลไกในการคุ้มครองและช่วยเหลือเยียวยาบุคคลซึ่งถูกเลือกปฏิบัติและป้องกันไม่ให้การเลือกปฏิบัติต่อบุคคลเกิดขึ้นซ้ำสอง สมควรให้มีกฎหมายกลางที่กำหนดหลักเกณฑ์ มาตรการและกลไกในการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อบุคคลอย่างเป็นระบบ มีประสิทธิภาพ และทันการเปลี่ยนแปลง เพื่อรับรองสิทธิของบุคคลทุกคนที่จะปลอดพ้นจากการถูกเลือกปฏิบัติ และสอดคล้องกับมาตรา ๔ และ
มาตรา ๒๗ ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย จึงจำเป็นต้องตราพระราชบัญญัตินี้

อ่านรายละเอียดเพิ่มเติม ได้ที่เอกสารประกอบ