ข้อมูลประกอบการพิจารณา

            โดยบทบัญญัติสิทธิและเสรีภาพของปวงชนชาวไทยตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย มาตรา 34 กําหนดให้บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็น การพูด การเขียน การพิมพ์ โฆษณา และการสื่อความหมายโดยวิธีอื่น การจํากัดเสรีภาพดังกล่าวจะกระทํามิได้ เว้นแต่โดยอาศัยอํานาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายที่ตราขึ้นเฉพาะเพื่อรักษาความมั่นคงของรัฐ เพื่อคุ้มครองสิทธิหรือเสรีภาพของบุคคลอื่น เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน หรือเพื่อป้องกันสุขภาพของประชาชน เสรีภาพทางวิชาการย่อมได้รับความคุ้มครอง มาตรา 7 แห่งพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 กําหนดให้ในกระบวนการเรียนรู้ต้องมุ่งปลูกฝังจิตสํานึกที่ถูกต้องเกี่ยวกับการเมืองการปกครองในระบอบ ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข รู้จักรักษาและส่งเสริมสิทธิ หน้าที่ เสรีภาพ ความเคารพกฎหมาย ความเสมอภาค และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ มีความภาคภูมิใจในความเป็นไทยรู้จักรักษา ผลประโยชน์ส่วนรวมและของประเทศชาติ รวมทั้งส่งเสริมศาสนา ศิลปะ วัฒนธรรมของชาติ การกีฬา ภูมิปัญญาท้องถิ่น ภูมิปัญญาไทย และความรู้อันเป็นสากล ตลอดจนอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มีความสามารถในการประกอบอาชีพ รู้จักพึ่งตนเอง มีความริเริ่มสร้างสรรค์ได้รู้และเรียนรู้ด้วยตนเองอย่างต่อเนื่อง และมาตรา 5 (3) แห่งพระราชบัญญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. 2562 กําหนดให้การจัดการอุดมศึกษาต้อง เป็นไปเพื่อบรรลุวัตถุประสงค์ต่อการตอบสนองยุทธศาสตร์ชาติ แผนแม่บท แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ แผนการศึกษาแห่งชาติ และแผนด้านการอุดมศึกษา การพัฒนาประเทศชาตินั้นจําเป็นจะต้องอาศัยการขับเคลื่อนด้านการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม เป็นกลไกสําคัญในการสร้างความเข้มแข็งให้แก่ระบบเศรษฐกิจและสังคม รวมทั้งเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศและยกระดับคุณภาพชีวิตนิสิตนักศึกษาและประชาชนให้มีความผาสุก ซึ่งนิสิตนักศึกษาเป็นพลังปัญญาชน ที่สําคัญต่อระบบรากฐานต่าง ๆ ของประเทศ สมควรจะให้มีสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย เพื่อเป็นองค์กรประชาธิปไตยที่ให้นิสิตนักศึกษามีสิทธิในการแสดงความคิดเห็นด้านต่าง ๆ ภายในประเทศ อาทิ ด้านการศึกษา ด้านเศรษฐกิจและสังคม ทั้งนี้ เพื่อให้นิสิตนักศึกษามีส่วนร่วมในการพัฒนาประเทศให้ก้าวทันความเจริญก้าวหน้าของอารยประเทศในยุคศตวรรษที่ 21 มีมาตรฐานสู่ความเป็นสากลโลก และส่งเสริมการพัฒนาศักยภาพของนิสิตนักศึกษา ส่งเสริมการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม ให้แก่นิสิตนักศึกษา ส่งเสริมให้เป็นพลเมืองที่มีศักยภาพในการมีส่วนร่วมในการพัฒนาสังคมและสอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบันอันจะทําให้การพัฒนาการศึกษา ในระดับอุดมศึกษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่การศึกษาของประเทศชาติ สมควรมีกฎหมายว่าด้วยสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย จึงจําเป็นที่ต้องตราพระราชบัญญัตินี้

สาระสำคัญ

          ให้มีกฎหมายว่าด้วยสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย

          1. ชื่อพระราชบัญญัติสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย (ร่างมาตรา 3)

          2. กําหนดให้พระราชบัญญัติสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยมีผลใช้บังคับ นับแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป (ร่างมาตรา 2)

          3. กําหนดคำนิยาม ได้แก่ คํานิยามว่า “นิสิต” “นักศึกษา” “สถาบันอุดมศึกษา” “สถาบันอุดมศึกษา
ของรัฐ” “สถาบันอุดมศึกษาของรัฐในสังกัดของกระทรวง “สถาบันอุดมศึกษาเอกชน” “วิทยาเขต” “ปีการศึกษา” “ประธาน “รองประธาน” “สมาชิก “เลขาธิการ” “รองเลขาธิการ” และคําว่า “กองทุน” (ร่างมาตรา 3)

          4. กําหนดให้นายกรัฐมนตรีรักษาการตามพระราชบัญญัตินี้ และให้มีอํานาจตีความและวินิจฉัยชี้ขาดปัญหาอันเกี่ยวกับการปฏิบัติการตามที่กําหนดไว้ในบทเฉพาะกาลของพระราชบัญญัตินี้ (ร่างมาตรา 4)

          5. กําหนดให้มีสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย เป็นกลางทางการเมือง และมีหน้าที่และอํานาจส่งเสริมและสนับสนุนให้นิสิตนักศึกษารู้จักสิทธิหน้าที่ และมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาของนิสิตนักศึกษา สังคม และประเทศชาติ ตามหลักการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ส่งเสริมและสนับสนุนให้นิสิตนักศึกษาฝึกตนเอง ในการใช้สิทธิเสรีภาพ ในกรอบแห่งเหตุผล กฎหมาย ขนบธรรมเนียมประเพณี ศีลธรรมและวัฒนธรรมอันดีงามของไทย ส่งเสริมและสนับสนุนให้นิสิตนักศึกษามีความสมบูรณ์ทางพลานามัย บุคลิกภาพ ความคิดสร้างสรรค์ สติปัญญา ความรู้ และคุณธรรม จริยธรรมที่ดี ปลูกฝังให้นิสิตนักศึกษามีความเสียสละเพื่อส่วนรวม มีความรับผิดชอบต่อตนเอง สถาบันอุดมศึกษาที่นิสิตนักศึกษาได้ศึกษานั้นตลอดจนสังคมและประเทศชาติ ส่งเสริมและสนับสนุนการดําเนินงาน ขับเคลื่อนการพัฒนานิสิตนักศึกษา ควบคู่ไปกับสถาบันอุดมศึกษา ส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนาศักยภาพ ในการศึกษาระดับอุดมศึกษา ให้ตรงตามความต้องการของตลาดแรงงาน เพื่อเป็นกําลังสําคัญในการพัฒนาประเทศต่อไปในอนาคต ส่งเสริมและสนับสนุนให้นิสิตนักศึกษามีบทบาทในการแก้ไขปัญหา และประเด็นที่ส่งผลกระทบต่อนิสิตนักศึกษา พิทักษ์สิทธิ เสรีภาพ และสวัสดิการของนิสิตนักศึกษา เป็นศูนย์กลางประสานงานกิจการของนิสิตนักศึกษา และสร้างความร่วมมือเครือข่ายนิสิตนักศึกษา และหน้าที่อื่น ๆ เกี่ยวกับการศึกษา ตลอดจนออกระเบียบหรือประกาศหรือข้อบังคับเกี่ยวกับการดําเนินงานของสํานักงานสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยและที่เกี่ยวกับการสรรหาสมาชิก (ร่างมาตรา 5)

          6. กําหนดให้สมาชิกสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยประกอบด้วยสมาชิกสภา ดังนี้

              (1) สมาชิกซึ่งเป็นผู้แทนจากสถาบันอุดมศึกษาของรัฐและสถาบันอุดมศึกษาของรัฐในสังกัดของกระทรวงคือประธานสภานักศึกษามหาวิทยาลัยหรือประธานสภานิสิตมหาวิทยาลัยหนึ่งคน และนายกองค์การบริหารนักศึกษามหาวิทยาลัยหรือนายกองค์การบริหารนิสิตมหาวิทยาลัยหนึ่งคน

              (2) สมาชิกซึ่งเป็นผู้แทนของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนมาจากนักศึกษาผู้ดํารงตําแหน่งนายกสโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัยที่ศึกษาอยู่แห่งละหนึ่งคน

              (3) สมาชิกจากนิสิต หรือนักศึกษา หรือบุคคลซึ่งนายกรัฐมนตรีเห็นสมควรแต่งตั้ง ตามหลักเกณฑ์และวิธีการที่กําหนด จํานวนยี่สิบคน (ร่างมาตรา 6)

          7. กําหนดให้สถาบันอุดมศึกษา ส่งเสริมสมาชิกที่มาจากสถาบันอุดมศึกษาในการทําหน้าที่สมาชิก (ร่างมาตรา 7)

          8. กําหนดให้สมาชิกมีหน้าที่เข้าร่วมประชุม และลงมติในการประชุมสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษา
แห่งประเทศไทย นําปัญหาความเดือดร้อนและความต้องการของนิสิตนักศึกษามาเสนอในที่ประชุมสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย รับฟังและรวบรวมความคิดเห็นตลอดจนข้อเสนอแนะที่เกี่ยวข้อง เพื่อพิจารณาและกลั่นกรองเสนอต่อสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย ศึกษาค้นคว้าหรือแสวงหาข้อเท็จจริง เสนอต่อที่ประชุมสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยเพื่อประกอบการพิจารณาในเรื่องต่าง ๆ ปฏิบัติหน้าที่อื่นตามที่ประธาน หรือสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยมอบหมาย (ร่างมาตรา 4)

          9. กําหนดคุณสมบัติและต้องไม่มีคุณลักษณะต้องห้ามของสมาชิกสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษา
แห่งประเทศไทย (ร่างมาตรา 9)

        10. กําหนดวาระการดํารงตําแหน่งของสมาชิกสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย และการสิ้นสุดสมาชิกภาพ (ร่างมาตรา 10 และร่างมาตรา 11)

        11. กําหนดให้สมาชิกสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยซึ่งเป็นผู้แทนนิสิตนักศึกษาไม่อยู่ในความผูกมัดแห่งอาณัติมอบหมาย หรือความครอบงําใด ๆ และต้องปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริตเพื่อประโยชน์ส่วนรวมของประเทศชาติ และความผาสุกของนิสิต นักศึกษา และประชาชนโดยรวมโดยปราศจากการขัดกันแห่งผลประโยชน์ (ร่างมาตรา 12)

12. กําหนดสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย มีประธานคนหนึ่ง และรองประธานสองคนและประธานสภาและรองประธานสภาดํารงตําแหน่งจนสิ้นอายุของสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย สามปีการศึกษา (ร่างมาตรา 33)

13. การพ้นจากตําแหน่งของประธานและรองประธาน (ร่างมาตรา 14)

14. กําหนดให้ประธานและรองประธานมีหน้าที่และอํานาจดําเนินกิจการของสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย ให้เป็นไปตามกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ (ร่างมาตรา 15)

15. กําหนดองค์ประชุมสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยต้องมีสมาชิกสภามาประชุมไม่น้อยกว่ากึ่งหนึ่งของจํานวนสมาชิกทั้งหมดเท่าที่มีอยู่จึงจะเป็นองค์ประชุม (ร่างมาตรา 16)

16. กําหนดให้สภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย มีอํานาจตราข้อบังคับการประชุม (ร่างมาตรา 17)

17. กําหนดให้จัดตั้งสํานักงานสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยขึ้น เรียกโดยย่อว่า สผท.
ให้ สผท. มีฐานะเป็นนิติบุคคล อยู่ในการกํากับดูแลของนายกรัฐมนตรี กําหนดเรื่องอํานาจและหน้าที่ของ สผท. และทรัพย์สินของ สผท. (ร่างมาตรา 18, 19 และร่างมาตรา 2o)

18. กําหนดให้มีคณะกรรมการสํานักงานสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย คุณสมบัติ
และไม่มีลักษณะต้องห้ามของกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ กําหนดเกี่ยวกับมีหน้าที่และอํานาจ (ร่างมาตรา 21 - ร่างมาตรา 23)

19. กําหนดให้คณะกรรมการสํานักงานสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย หรือ ก.ส. พิจารณากําหนดแนวทางการปฏิบัติงานของสํานักงานสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย ให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์และวิธีการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี (ร่างมาตรา 24)

20. กําหนดการประชุมของ ก.ส. ต้องมีกรรมการมาประชุมไม่น้อยกว่ากึ่งหนึ่งของจํานวนกรรมการทั้งหมดเท่าที่มีอยู่จึงจะเป็นองค์ประชุม (ร่างมาตรา 25)

21. กําหนดให้สํานักงานสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยมีเลขาธิการคนหนึ่ง และรองเลขาธิการไม่เกินสองคน คุณสมบัติและไม่มีลักษณะต้องห้าม วาระการดํารงตําแหน่งของเลขาธิการ และรองเลขาธิการ อํานาจและหน้าที่ของเลขาธิการ (ร่างมาตรา 26 - ร่างมาตรา 30)

22. กําหนดให้จัดตั้งกองทุนสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยขึ้นในสํานักงานสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย (ร่างมาตรา 31)

23. กําหนดให้มีการจัดทําบัญชีของกองทุนและการบัญชีของสํานักงานสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยตามมาตรฐานการบัญชี (ร่างมาตรา 32 – ร่างมาตรา 33)

24. กําหนดให้มีบทเฉพาะกาล คือ ให้นายกรัฐมนตรีแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารสํานักงานสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยขึ้นมาชุดหนึ่งเพื่อทําหน้าที่ไปพลางก่อน วิธีการสรรหา สมาชิกสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทย ให้ประธานมีอํานาจออกข้อบังคับการประชุมมาบังคับใช้โดยอนุโลมไปพลางก่อนจนกว่าจะมีข้อบังคับการประชุมสภา และในวาระแรกเริ่มการดําเนินงานสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยในระหว่างสามปีการศึกษานับตั้งแต่มีการจัดตั้งสภาผู้แทนนิสิตนักศึกษาแห่งประเทศไทยให้นายกรัฐมนตรีมีอํานาจแต่งตั้งประธานสภาและรองประธานสภาโดยไม่ต้องเป็นมติที่ประชุม (ร่างมาตรา 34 - ร่างมาตรา 36)